Ticari Alacak Davaları Nasıl Açılır?

Ticari alacak davaları, ticari işletmeler arasındaki borç-alacak ilişkilerinden doğan uyuşmazlıkların yargı yoluyla çözüme kavuşturulmasını amaçlayan davalardır. Türk Ticaret Kanunu (TTK), Borçlar Kanunu (BK) ve Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK) çerçevesinde düzenlenen bu davalar, işletmelerin finansal sürdürülebilirliği açısından büyük önem arz etmektedir. Bu makalede, ticari alacak davalarının açılma süreci, dava şartları, görevli ve yetkili mahkemeler, ispat yükü ve alacağın tahsili sürecine dair ayrıntılı bir değerlendirme yapılacaktır.

Ticari Alacak Davalarının Hukuki Dayanağı

Ticari alacak davaları, ağırlıklı olarak aşağıdaki yasal düzenlemelere dayanır:

• Türk Ticaret Kanunu (TTK): 6102 sayılı TTK, ticari işletmeler arasındaki borç-alacak ilişkilerini ve ticari defterlerin tutulmasını düzenler.
• Borçlar Kanunu (BK): 6098 sayılı BK, alacak hakkının doğumu, borç ilişkilerinin kurulması ve sona ermesi gibi hususları içerir.
• Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK): 6100 sayılı HMK, yargılama usullerini belirler.
• İcra ve İflas Kanunu (İİK): 2004 sayılı İİK, alacakların cebri icra yoluyla tahsilini düzenler.

Ticari Alacak Davalarında Yetkili ve Görevli Mahkemeler

Ticari alacak davalarında yetkili ve görevli mahkemelerin belirlenmesi, dava sürecinin usulüne uygun olarak ilerleyebilmesi açısından büyük önem taşır.

• Görevli Mahkeme: Ticari alacak davalarında genel olarak Asliye Ticaret Mahkemeleri görevlidir. Ancak, TTK’de açıkça düzenlenmeyen ticari davalarda genel yetkili mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesi olabilir.
• Yetkili Mahkeme: Davalı şirketin yerleşim yeri mahkemesi yetkilidir. Ayrıca, tarafların sözleşmede yetki şartı koyması halinde bu mahkeme de yetkili olabilir.

Ticari Alacak Davasının Açılma Süreci

1. Alacağın Tespiti ve Delillerin Toplanması

Ticari alacak davası açmadan önce, alacak miktarının ve hukuki dayanaklarının netleştirilmesi gereklidir. Deliller şunları içerebilir:

• Sözleşmeler
• Faturalar ve irsaliyeler
• Ticari defter kayıtları
• Banka dekontları
• Tanık beyanları

2. İhtarname Gönderilmesi

Alacaklı, dava açmadan önce borçluya noter aracılığıyla bir ihtarname göndererek borcun ödenmesini talep edebilir. İhtarname, davada delil olarak kullanılabilir.

3. Arabuluculuk Zorunluluğu

7155 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu uyarınca, ticari alacak davalarında dava şartı olarak arabuluculuk uygulanmaktadır. Arabuluculuk sürecinin olumlu sonuçlanmaması halinde, dava açılabilir.

4. Dava Dilekçesinin Hazırlanması

Dava dilekçesinde aşağıdaki hususların belirtilmesi zorunludur:

• Davacı ve davalının kimlik ve adres bilgileri
• Davanın konusu ve talep edilen alacak miktarı
• Hukuki sebepler
• Dayanak belgeler ve deliller
• İlgili mahkeme bilgileri

5. Harç ve Masrafların Ödenmesi

Dava açılırken başvuru harcı, peşin harç ve gider avansı ödenmelidir. Harçların tam ödenmemesi, davanın usulden reddine yol açabilir.

Ticari Alacak Davasında İspat Yükü

İspat yükü, alacaklının üzerinde olup, borcun varlığını, vadesinin dolduğunu ve ödenmediğini somut delillerle ortaya koymalıdır. TTK ve HMK uyarınca ticari defterler, faturalar ve banka kayıtları delil niteliğindedir.

Alacağın Tahsili

Dava sonucunda mahkeme, alacaklı lehine karar verirse, borçlu ödeme yapmazsa İcra ve İflas Kanunu hükümleri çerçevesinde icra takibi başlatılabilir.

• İlamlı İcra Takibi: Mahkeme kararı alındıktan sonra başlatılır.
• İlamsız İcra Takibi: Senet veya fatura gibi belgelerle doğrudan icra takibi başlatılabilir.

Avukatın Önemi

Ticari alacak davaları, teknik bilgi ve uzmanlık gerektiren süreçlerdir. Ticari defterlerin incelenmesi, hukuki dayanakların belirlenmesi ve usul kurallarına uyulması, davanın seyri açısından kritik rol oynar. Bu nedenle, sürecin başından itibaren bir ticaret hukuku avukatı ile çalışmak, alacağın tahsilini hızlandıracağı gibi, hatalı usul işlemlerinden kaynaklanabilecek hak kayıplarını da önleyecektir.