İş Sözleşmesi Feshi Nasıl Yapılır?

İş sözleşmesinin feshi, 4857 sayılı İş Kanunu'nda belirli kurallara ve usullere tabiidir. Bu süreçte hem işçinin hakları hem de işverenin yükümlülükleri göz önünde bulundurulmalıdır. İş Kanunu'nun 18. ve 19. maddeleri işverenin iş sözleşmesini feshederken uyması gereken koşulları net bir şekilde belirlemiştir.

1. Geçerli Sebep: İşverenin, 30 veya daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde, en az 6 aylık kıdemi olan işçilerin iş sözleşmelerini feshedebileceği geçerli sebepler, İş Kanunu'nun 18. maddesinde düzenlenmiştir. Bu geçerli sebepler, işçinin yeterliliğinden veya davranışlarından ya da işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanabilir. İşverenin, işçinin tazminatlarını ödeyip iş sözleşmesini feshetmesi mümkün değildir. Fesih geçersiz olabilir ve işçi işe iade davası açabilir.

2. Fesih Usulü: İşverenin fesih işlemini geçerli kılabilmesi için aşağıdaki usul kurallarına uyması gerekir:

• Bildirim Süresi ve İhbar Tazminatı: İşveren, işçinin kıdemine göre belirlenen bildirim süresine uymalıdır veya ihbar tazminatı ödemelidir.

• Yazılı Bildirim: İş sözleşmesinin feshi yazılı olarak yapılmalıdır. Sözlü fesih geçerli kabul edilmez.

• Fesih Sebebinin Açıklığı: İşveren, fesih sebebini açık ve kesin bir şekilde işçiye bildirmek zorundadır. Bu açıklık, işçinin feshin gerekçesini anlaması için gereklidir. İşveren, iş sözleşmesinin feshi ile ilgili gösterdiği sebep ile bağlıdır; başka bir sebeple savunma yapamaz.

• Savunma Hakkı: İşçinin yetersizliği veya davranışlarındaki olumsuzluk nedeniyle sözleşmesi feshedilecekse, işvereni önceden işçiye savunma hakkı tanımalıdır. İşçinin savunması alınmadan fesih yapılamaz. Savunma için makul bir süre tanınmalıdır.

• Son Çare İlkesi: İşveren, iş sözleşmesini feshetmeden önce, diğer çözümleri gözden geçirmeli ve feshi son çare olarak kullanmalıdır.

• Değişiklik Feshi: İşveren, İş Kanunu'nun 22. maddesine uygun şekilde çalışma koşullarındaki esaslı değişiklikleri işçiye yazılı olarak bildirmelidir. Eğer işçi bu değişikliği kabul etmezse, işveren yazılı bir fesih bildirimi ile iş sözleşmesini feshedebilir.

Yargıtay Kararları: Yargıtay, fesih şekli ile ilgili birçok karar vermiştir. İş Kanunu’nun 19. maddesine göre işverenin fesih bildirimi yazılı olmalı ve fesih sebebi açıkça belirtilmelidir. Ayrıca, fesih bildirimi ile birlikte işçinin savunması da alınmalıdır. İşçinin savunmasının alınmaması feshi geçersiz kılar.

Feshin Geçerliliği: Fesih bildiriminin yazılı olması, fesih sebebinin açık ve kesin bir şekilde belirtilmesi ve işçiye savunma hakkı tanınması gerekmektedir. Aksi takdirde, fesih geçersiz kabul edilir. İşveren, fesih işleminin geçerli olduğunu kanıtlamak zorundadır. İş sözleşmesinin feshi, belirli usullere ve kurallara dayanır. İşverenin, bu kurallara uymaması durumunda işçi, feshin geçersizliği ve işe iade davası açma hakkına sahiptir.