İcra Takibi Nedir? Borca İtiraz Süreci

1. İcra Takibinin Tanımı ve Hukuki Niteliği

İcra takibi, borçlu tarafından ödenmeyen bir borcun alacaklı tarafından cebri icra yoluyla tahsil edilmesi sürecidir. 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu kapsamında düzenlenen icra takibi, mahkeme kararı gerektirmeyen ilamsız takipler ve mahkeme kararına dayanan ilamlı takipler olarak ikiye ayrılmaktadır.

2. İcra Takibi Türleri

İcra takibi, takip türüne göre farklı şekillerde yürütülmektedir. Başlıca icra takip türleri şunlardır:

a) İlamsız İcra Takibi

Alacaklının, elinde mahkeme kararı bulunmaksızın, doğrudan icra dairesine başvurarak başlattığı takiptir. En yaygın ilamsız takip türleri:

• Genel Haciz Yoluyla Takip: Kişiler ve şirketler arasında borç ilişkilerine dayalı olarak başlatılır.
• Kambiyo Senetlerine Mahsus Haciz Yolu ile Takip: Poliçe, bono ve çek gibi kambiyo senetlerine dayanan takiplerdir.

b) İlâmlı İcra Takibi

Bir mahkeme kararına veya ilam niteliğindeki belgeye dayanarak başlatılan takip türüdür. Borçlunun mahkeme tarafından borçlu olduğu tespit edildiği için itiraz hakkı sınırlıdır.

c) Rehnin Paraya Çevrilmesi Yoluyla Takip

Borç rehinle teminat altına alınmışsa, alacaklı borcun tahsilini rehinin paraya çevrilmesi yoluyla gerçekleştirebilir.

3. İcra Takibinin Başlatılması

İcra takibi şu aşamalardan oluşur:

1. Takip Talebi: Alacaklı, borçlunun yerleşim yerindeki icra müdürlüğüne başvurarak takip talebinde bulunur.
2. Ödeme Emri: İcra müdürlüğü, borçluya ödeme emri gönderir ve belirlenen süre içinde borcun ödenmesini ister.
3. Borçlunun İtiraz Hakkı: Borçlu, süresi içinde borca veya takip işlemlerine itiraz edebilir.

4. Borca İtiraz Süreci ve Hukuki Dayanakları

Borca itiraz, borçlunun icra takibine karşı kendini savunma hakkıdır. İcra ve İflas Kanunu’nun 62. ve 63. maddeleri kapsamında düzenlenmiştir.

a) Borca İtiraz Süresi

Borçlu, kendisine ödeme emri tebliğ edildiği tarihten itibaren:

• Genel haciz yoluyla takipte 7 gün içinde,
• Kambiyo senetlerine mahsus takipte 5 gün içinde,
• İlâmlı icra takiplerinde itiraz hakkı ise daha sınırlıdır.

b) Borca İtiraz Nedenleri

Borçlu, şu nedenlere dayanarak itiraz edebilir:

• Borcun hiç doğmamış olması,
• Borcun tamamen veya kısmen ödenmiş olması,
• Yetkisiz icra dairesinde takip başlatılmış olması,
• Senedin tahrif edilmiş veya geçersiz olması.

c) Borca İtirazın Sonuçları

Borca süresi içinde yapılan itiraz, takibi durdurur. Ancak alacaklı, itirazın kaldırılması veya iptali yoluna başvurabilir.

5. Borca İtirazın Kaldırılması ve İtirazın İptali Davası

Borçlunun yaptığı itirazın alacaklı tarafından ortadan kaldırılması için iki hukuki yol bulunmaktadır:

a) İtirazın Kaldırılması Talebi

• Takibin dayanağı resmi bir belgeye veya imzalı bir senede dayanıyorsa, alacaklı icra mahkemesine başvurarak itirazın kaldırılmasını talep edebilir.
• İcra mahkemesi, yalnızca şekli inceleme yapar.

b) İtirazın İptali Davası

• Alacaklı, icra mahkemesi yerine genel mahkemelerde itirazın iptali davası açabilir.
• Alacaklı, itirazın haksız olduğunu ispatlamak zorundadır.

6. Avukatın Önemi

İcra takibi ve borca itiraz süreçleri, hem borçlular hem de alacaklılar açısından son derece teknik ve kritik aşamalardır. Usulüne uygun bir itiraz yapılmadığında borç kesinleşebilir ve icra işlemleri başlatılabilir. Bu nedenle, sürecin profesyonelce yönetilmesi ve hukuki hakların korunması açısından bir avukat ile çalışmak büyük önem taşımaktadır. Avukatlar, borçlu veya alacaklının menfaatlerini koruyarak, sürecin hukuka uygun şekilde ilerlemesini sağlar. Bu nedenle, icra hukuku alanında uzman bir avukattan destek almak, ileride doğabilecek hak kayıplarının önüne geçmek için gereklidir.