Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB) Nedir?
HAGB, mahkemece sanığa verilen cezanın belirli bir süreyle geri bırakılmasını sağlayan bir yargı kararını ifade eder. Eğer duruşma sonunda sanık için hükmedilen ceza, iki yıl veya daha kısa süreli bir hapis cezası ya da adli para cezası olarak belirlenmişse ve Türk Ceza Kanunu’ndaki diğer koşullar da sağlanıyorsa, mahkemece hükmün açıklanması, beş yıl süreyle geri bırakılabilir. Bu süre içerisinde, sanığın kasıtlı bir suç işlememesi ve denetimli serbestlik yükümlülüklerine uyması durumunda, ceza yok sayılır.
5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 231. maddesine göre HAGB kararı verilebilmesi için aşağıdaki şartların sağlanması gerekmektedir:
- Sanığın yargılanması sonucu verilen cezanın iki yıl veya daha az hapis ya da adli para cezası olması,
- Sanığın daha önce kasıtlı bir suçtan mahkum edilmemiş olması,
- Mağdurun veya toplumun maruz kaldığı zararın, iade veya tazmin yoluyla tamamen giderilmesi,
- Mahkemenin, sanığın kişilik özellikleri ve duruşma sırasındaki davranışları dikkate alarak, sanığın tekrar suç işlemeyeceği konusunda kanaat oluşturması.
Bu koşulların tamamı sağlandığında, mahkeme sanık hakkında HAGB kararı alabilir. HAGB kararı, koşullu bir düşmeyi içerdiğinden sanık açısından doğrudan bir ceza sonucu doğurmaz; yetişkinler için bu denetim süresi beş, çocuklar için ise üç yıldır.
Denetim süresi içinde sanık, kasıtlı bir suç işlemezse ve denetimli serbestlik şartlarına uyarsa, Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 231. maddesinin 10. fıkrası uyarınca, karar kaldırılır ve dava düşer. Ancak sanık denetim süresi içerisinde yeni bir suç işlerse veya yükümlülüklere uymamakta ısrar ederse, mahkeme, CMK m.231/11'e göre hükmü açıklamak zorundadır. Bu durumda mahkeme, sanığın durumunu değerlendirerek cezanın yarısına kadar bir kısmının infaz edilmemesine ya da hapis cezasının ertelenmesine karar verebilir.
Son Yargı Paketi ile Yapılan Değişiklikler
1) HAGB Kararlarının İtiraz ve İstinaf Süreci:
01.06.2024 tarihinden sonra verilen HAGB kararlarına karşı istinaf kanun yoluna başvurulabilecektir.
HAGB kararlarının açıklanması durumunda, sanığın itiraz hakkı sınırlı koşullarla tanınmıştır.
2) Müsadere Hükümleri:
HAGB ile birlikte verilen müsadere kararlarının doğrudan uygulanabilmesi sağlanmıştır.
Ancak bu durum, mahkumiyet hükmü ile bağlantılı bir belirsizlik yaratabilir.
3) Sanığın HAGB'yi Kabul Şartı:
01.06.2024 itibarıyla HAGB'yi kabul etme şartı kaldırılmıştır. Bu, sanığın üzerindeki baskıyı azaltacak bir düzenlemedir.
4) Geçici Madde Düzenlemeleri:
01.06.2024 öncesi ve sonrası için farklı itiraz ve istinaf süreçleri öngörülmüştür. Bu, uygulamada belirsizlikleri azaltma amacı taşımaktadır.
Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB) Nedir?
HAGB, mahkemece sanığa verilen cezanın belirli bir süreyle geri bırakılmasını sağlayan bir yargı kararını ifade eder. Eğer duruşma sonunda sanık için hükmedilen ceza, iki yıl veya daha kısa süreli bir hapis cezası ya da adli para cezası olarak belirlenmişse ve Türk Ceza Kanunu’ndaki diğer koşullar da sağlanıyorsa, mahkemece hükmün açıklanması, beş yıl süreyle geri bırakılabilir. Bu süre içerisinde, sanığın kasıtlı bir suç işlememesi ve denetimli serbestlik yükümlülüklerine uyması durumunda, ceza yok sayılır.
5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 231. maddesine göre HAGB kararı verilebilmesi için aşağıdaki şartların sağlanması gerekmektedir:
- Sanığın yargılanması sonucu verilen cezanın iki yıl veya daha az hapis ya da adli para cezası olması,
- Sanığın daha önce kasıtlı bir suçtan mahkum edilmemiş olması,
- Mağdurun veya toplumun maruz kaldığı zararın, iade veya tazmin yoluyla tamamen giderilmesi,
- Mahkemenin, sanığın kişilik özellikleri ve duruşma sırasındaki davranışları dikkate alarak, sanığın tekrar suç işlemeyeceği konusunda kanaat oluşturması.
Bu koşulların tamamı sağlandığında, mahkeme sanık hakkında HAGB kararı alabilir. HAGB kararı, koşullu bir düşmeyi içerdiğinden sanık açısından doğrudan bir ceza sonucu doğurmaz; yetişkinler için bu denetim süresi beş, çocuklar için ise üç yıldır.
Denetim süresi içinde sanık, kasıtlı bir suç işlemezse ve denetimli serbestlik şartlarına uyarsa, Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 231. maddesinin 10. fıkrası uyarınca, karar kaldırılır ve dava düşer. Ancak sanık denetim süresi içerisinde yeni bir suç işlerse veya yükümlülüklere uymamakta ısrar ederse, mahkeme, CMK m.231/11'e göre hükmü açıklamak zorundadır. Bu durumda mahkeme, sanığın durumunu değerlendirerek cezanın yarısına kadar bir kısmının infaz edilmemesine ya da hapis cezasının ertelenmesine karar verebilir.
Son Yargı Paketi ile Yapılan Değişiklikler
1) HAGB Kararlarının İtiraz ve İstinaf Süreci:
01.06.2024 tarihinden sonra verilen HAGB kararlarına karşı istinaf kanun yoluna başvurulabilecektir.
HAGB kararlarının açıklanması durumunda, sanığın itiraz hakkı sınırlı koşullarla tanınmıştır.
2) Müsadere Hükümleri:
HAGB ile birlikte verilen müsadere kararlarının doğrudan uygulanabilmesi sağlanmıştır.
Ancak bu durum, mahkumiyet hükmü ile bağlantılı bir belirsizlik yaratabilir.
3) Sanığın HAGB'yi Kabul Şartı:
01.06.2024 itibarıyla HAGB'yi kabul etme şartı kaldırılmıştır. Bu, sanığın üzerindeki baskıyı azaltacak bir düzenlemedir.
4) Geçici Madde Düzenlemeleri:
01.06.2024 öncesi ve sonrası için farklı itiraz ve istinaf süreçleri öngörülmüştür. Bu, uygulamada belirsizlikleri azaltma amacı taşımaktadır.
HAGB , Türk Ceza Kanunu , Yargıtay , Ceza Muhakemesi Kanunu , suçlu , mahkeme , karar , ceza hukuku , önemli bir kavram , delil yetersizliği ,
