Dolandırıcılık Suçu (Tck M.157)
Dolandırıcılık Suçu Nedir?
Dolandırıcılık suçu Türk Ceza Kanunu madde 157’de düzenlenmiştir. Bu maddenin lafzına göre;
Dolandırıcılık Suçu, Hileli davranışlarla bir kimseyi aldatıp, onun veya başkasının zararına olarak, kendisine veya başkasına bir yarar sağlama şeklinde oluşur.
Dolandırıcılık Suçunun Şartları Nelerdir?
Türk Ceza Kanunu’na göre, dolandırıcılık suçunun işlenmesi için aşağıdaki unsurların gerçekleşmesi gerekmektedir:
- 1. Aldatma: Fiili işleyen kişi tarafından mağdurun hileli hareketlerle iradesinin sakatlanması gerekmektedir.
- 2. Haksız kazanç sağlama: Fiili işleyen kişinin kendisine veya başkasına haksız bir şekilde maddi bir yarar sağlamayı amaçlamasıyla işlenir.
- 3. Kast: Dolandırıcılık suçu, kasten işlenen bir suçtur. Fail, bu hareketleri bilerek ve isteyerek gerçekleştirmelidir.
Çok hareketli suç olan, dolandırıcılık suçunun işlenebilmesi için birden fazla fiilin gerçekleşmesi gereklidir. Bu hareketlerin hepsinin birlikte oluşmasıyla dolandırıcılık suçu oluşur.
Dolandırıcılık Suçunun Cezası
a) Dolandırıcılık Suçunun Basit Hali TCK 157. Madde
Madde 157- (1) Hileli davranışlarla bir kimseyi aldatıp, onun veya başkasının zararına olarak, kendisine veya başkasına bir yarar sağlayan kişiye bir yıldan beş yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adlî para cezası verilir. Kanunda belirtilen yaptırımdan da anlaşıldığı üzere faile verilecek ceza hem adli para cezası hem de hapis cezasıdır.
Dolandırıcılık suçunda, basit dolandırıcılık suçundan verilecek hapis cezası, adli para cezasına çevrilebilir.
b) Dolandırıcılık Suçunun Nitelikli Hali TCK 158. Maddesi
(1) Dolandırıcılık suçunun;
- a) Dinî inanç ve duyguların istismar edilmesi suretiyle,
- b) Kişinin içinde bulunduğu tehlikeli durum veya zor şartlardan yararlanmak suretiyle,
- c) Kişinin algılama yeteneğinin zayıflığından yararlanmak suretiyle,
- d) Kamu kurum ve kuruluşlarının, kamu meslek kuruluşlarının, siyasi parti, vakıf veya dernek tüzel kişiliklerinin araç olarak kullanılması suretiyle,
- e) Kamu kurum ve kuruluşlarının zararına olarak,
- f) Bilişim sistemlerinin, banka veya kredi kurumlarının araç olarak kullanılması suretiyle,
- g) Basın ve yayın araçlarının sağladığı kolaylıktan yararlanmak suretiyle,
- h) Tacir veya şirket yöneticisi olan ya da şirket adına hareket eden kişilerin ticari faaliyetleri sırasında; kooperatif yöneticilerinin kooperatifin faaliyeti kapsamında
- i) Serbest meslek sahibi kişiler tarafından, mesleklerinden dolayı kendilerine duyulan güvenin kötüye kullanılması suretiyle,
- j) Banka veya diğer kredi kurumlarınca tahsis edilmemesi gereken bir kredinin açılmasını sağlamak maksadıyla,
- k) Sigorta bedelini almak maksadıyla,
- l) (Ek: 24/11/2016-6763/14 md.) Kişinin, kendisini kamu görevlisi veya banka, sigorta ya da kredi kurumlarının çalışanı olarak tanıtması veya bu kurum ve kuruluşlarla ilişkili olduğunu söylemesi suretiyle işlenmesi halinde, üç yıldan on yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adlî para cezasına hükmolunur.
- Ancak, (e), (f), (j), (k) ve (l) bentlerinde sayılan hâllerde hapis cezasının alt sınırı dört yıldan, adli para cezasının miktarı suçtan elde edilen menfaatin iki katından az olamaz.
(2) Kamu görevlileriyle ilişkisinin olduğundan, onlar nezdinde hatırı sayıldığından bahisle ve belli bir işin gördürüleceği vaadiyle aldatarak, başkasından menfaat temin eden kişi, yukarıdaki fıkra hükmüne göre cezalandırılır.
(3) (Ek fıkra: 24/11/2016-6763/14 md.) Bu madde ile 157 nci maddede yer alan suçların, üç veya daha fazla kişi tarafından birlikte işlenmesi hâlinde verilecek ceza yarı oranında; suç işlemek için teşkil edilmiş bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi hâlinde verilecek ceza bir kat artırılır.
Dolandırıcılık Suçunda Görevli ve Yetkili Mahkeme
Dolandırıcılık Suçunun; madde 157 kapsamında (basit dolandırıcılık suçu) kalması halinde görevli mahkeme, suçun işlendiği yerdeki Asliye Ceza Mahkemesi’dir.
Nitelikli dolandırıcılık suçları 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’n 158.Maddesinde düzenlenmiştir. Dolandırıcılık suçunun nitelikli hallerinde görevli mahkeme, suçun işlendiği yerdeki Ağır Ceza Mahkemesi’dir.
Dolandırıcılık Suçu Yargıtay Kararları
Yargıtay 15.CD., 11.10.2012, 17237/43344.
“…Somut olayda; şikâyetçinin, ablası ile bindiği taksinin sürücüsü olan sanığa 17 TL tutan taksi ücreti için 50 TL verdiği, sanığın 5 TL göstererek eksik para verdiğini söylediği, şikâyetçinin 5 TL’yi alıp ikinci kez 50 TL verdiğinde de yine 5 TL verdiğini ve paranın kenarının yırtık olduğunu söylediği, bunun üzerine şikâyetçinin üçüncü kez 50 TL’yi sanığa verdiği, ablasının uyarısı ile üçüncü kez verdiği 50 TL’ yi geri aldığı, ablasından aldığı para ile 20 TL vererek taksi ücretini ödediği, böylece sanığın şikâyetçiden 100 TL haksız menfaat temin ettiği olayda dolandırıcılık suçunun oluştuğuna yönelik kabulde bir isabetsizlik görülmemiştir…”
Yargıtay 11. CD., 23.01.2008, 9266/126
Şikayetçinin kredi kartı ödemesi için oğlu Sercan Aslan’a 60 Euro para ile bankaya gönderdiği, bankada parayı bozduramayan mağdur Sercan Aslan’da para olduğunu gören sanığın “babanı tanıyorum” diyerek inandırdıktan sonra, cebindeki yabancı paraları gösterip yardımcı olacağını söylemesi suretiyle ikna ettiği, sendeki paraları bu paralarla değiştireceğiz diye birlikte gittikleri evin önünde sen bekle ben ortağımdan para alıp getireyim diye ayrılıp bir daha geri dönmemesinin anlaşılmasına göre; başlangıçtan beri kastının dolandırıcılığa yönelik olup ……… hırsızlık suçunun gerçekleştiğinin kabulüyle suçun nitelendirilmesinde yanılgıya düşülmesi…”
Dolandırıcılık Suçunda Avukat Tutmak Zorunlu Mudur?
Dolandırıcılık suçuyla suçlanan bir kişi için avukat tutma zorunluluğu, Türk Ceza Kanunu’nda belirtilmemiştir. Ancak, suçlama ciddi bir suç olduğundan ve cezai yaptırımlarla sonuçlanabileceğinden dolayı avukat tutmanın önemli olduğu söylenebilir.
Yine de, dolandırıcılık suçlamasıyla karşı karşıya kalan bir kişi, hukuki sürecin karmaşıklığı ve cezai yaptırımların ciddiyeti göz önüne alındığında, bir avukattan hukuki yardım almayı düşünmesi genellikle tavsiye edilir. Avukat, ilgili yasaları, mahkeme sürecini ve müvekkilin haklarını en iyi şekilde anlayan bir uzmandır ve kişinin savunma stratejisini yönlendirebilir.
Dolandırıcılık Suçu (Tck M.157)
Dolandırıcılık Suçu Nedir?
Dolandırıcılık suçu Türk Ceza Kanunu madde 157’de düzenlenmiştir. Bu maddenin lafzına göre;
Dolandırıcılık Suçu, Hileli davranışlarla bir kimseyi aldatıp, onun veya başkasının zararına olarak, kendisine veya başkasına bir yarar sağlama şeklinde oluşur.
Dolandırıcılık Suçunun Şartları Nelerdir?
Türk Ceza Kanunu’na göre, dolandırıcılık suçunun işlenmesi için aşağıdaki unsurların gerçekleşmesi gerekmektedir:
- 1. Aldatma: Fiili işleyen kişi tarafından mağdurun hileli hareketlerle iradesinin sakatlanması gerekmektedir.
- 2. Haksız kazanç sağlama: Fiili işleyen kişinin kendisine veya başkasına haksız bir şekilde maddi bir yarar sağlamayı amaçlamasıyla işlenir.
- 3. Kast: Dolandırıcılık suçu, kasten işlenen bir suçtur. Fail, bu hareketleri bilerek ve isteyerek gerçekleştirmelidir.
Çok hareketli suç olan, dolandırıcılık suçunun işlenebilmesi için birden fazla fiilin gerçekleşmesi gereklidir. Bu hareketlerin hepsinin birlikte oluşmasıyla dolandırıcılık suçu oluşur.
Dolandırıcılık Suçunun Cezası
a) Dolandırıcılık Suçunun Basit Hali TCK 157. Madde
Madde 157- (1) Hileli davranışlarla bir kimseyi aldatıp, onun veya başkasının zararına olarak, kendisine veya başkasına bir yarar sağlayan kişiye bir yıldan beş yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adlî para cezası verilir. Kanunda belirtilen yaptırımdan da anlaşıldığı üzere faile verilecek ceza hem adli para cezası hem de hapis cezasıdır.
Dolandırıcılık suçunda, basit dolandırıcılık suçundan verilecek hapis cezası, adli para cezasına çevrilebilir.
b) Dolandırıcılık Suçunun Nitelikli Hali TCK 158. Maddesi
(1) Dolandırıcılık suçunun;
- a) Dinî inanç ve duyguların istismar edilmesi suretiyle,
- b) Kişinin içinde bulunduğu tehlikeli durum veya zor şartlardan yararlanmak suretiyle,
- c) Kişinin algılama yeteneğinin zayıflığından yararlanmak suretiyle,
- d) Kamu kurum ve kuruluşlarının, kamu meslek kuruluşlarının, siyasi parti, vakıf veya dernek tüzel kişiliklerinin araç olarak kullanılması suretiyle,
- e) Kamu kurum ve kuruluşlarının zararına olarak,
- f) Bilişim sistemlerinin, banka veya kredi kurumlarının araç olarak kullanılması suretiyle,
- g) Basın ve yayın araçlarının sağladığı kolaylıktan yararlanmak suretiyle,
- h) Tacir veya şirket yöneticisi olan ya da şirket adına hareket eden kişilerin ticari faaliyetleri sırasında; kooperatif yöneticilerinin kooperatifin faaliyeti kapsamında
- i) Serbest meslek sahibi kişiler tarafından, mesleklerinden dolayı kendilerine duyulan güvenin kötüye kullanılması suretiyle,
- j) Banka veya diğer kredi kurumlarınca tahsis edilmemesi gereken bir kredinin açılmasını sağlamak maksadıyla,
- k) Sigorta bedelini almak maksadıyla,
- l) (Ek: 24/11/2016-6763/14 md.) Kişinin, kendisini kamu görevlisi veya banka, sigorta ya da kredi kurumlarının çalışanı olarak tanıtması veya bu kurum ve kuruluşlarla ilişkili olduğunu söylemesi suretiyle işlenmesi halinde, üç yıldan on yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adlî para cezasına hükmolunur.
- Ancak, (e), (f), (j), (k) ve (l) bentlerinde sayılan hâllerde hapis cezasının alt sınırı dört yıldan, adli para cezasının miktarı suçtan elde edilen menfaatin iki katından az olamaz.
(2) Kamu görevlileriyle ilişkisinin olduğundan, onlar nezdinde hatırı sayıldığından bahisle ve belli bir işin gördürüleceği vaadiyle aldatarak, başkasından menfaat temin eden kişi, yukarıdaki fıkra hükmüne göre cezalandırılır.
(3) (Ek fıkra: 24/11/2016-6763/14 md.) Bu madde ile 157 nci maddede yer alan suçların, üç veya daha fazla kişi tarafından birlikte işlenmesi hâlinde verilecek ceza yarı oranında; suç işlemek için teşkil edilmiş bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi hâlinde verilecek ceza bir kat artırılır.
Dolandırıcılık Suçunda Görevli ve Yetkili Mahkeme
Dolandırıcılık Suçunun; madde 157 kapsamında (basit dolandırıcılık suçu) kalması halinde görevli mahkeme, suçun işlendiği yerdeki Asliye Ceza Mahkemesi’dir.
Nitelikli dolandırıcılık suçları 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’n 158.Maddesinde düzenlenmiştir. Dolandırıcılık suçunun nitelikli hallerinde görevli mahkeme, suçun işlendiği yerdeki Ağır Ceza Mahkemesi’dir.
Dolandırıcılık Suçu Yargıtay Kararları
Yargıtay 15.CD., 11.10.2012, 17237/43344.
“…Somut olayda; şikâyetçinin, ablası ile bindiği taksinin sürücüsü olan sanığa 17 TL tutan taksi ücreti için 50 TL verdiği, sanığın 5 TL göstererek eksik para verdiğini söylediği, şikâyetçinin 5 TL’yi alıp ikinci kez 50 TL verdiğinde de yine 5 TL verdiğini ve paranın kenarının yırtık olduğunu söylediği, bunun üzerine şikâyetçinin üçüncü kez 50 TL’yi sanığa verdiği, ablasının uyarısı ile üçüncü kez verdiği 50 TL’ yi geri aldığı, ablasından aldığı para ile 20 TL vererek taksi ücretini ödediği, böylece sanığın şikâyetçiden 100 TL haksız menfaat temin ettiği olayda dolandırıcılık suçunun oluştuğuna yönelik kabulde bir isabetsizlik görülmemiştir…”
Yargıtay 11. CD., 23.01.2008, 9266/126
Şikayetçinin kredi kartı ödemesi için oğlu Sercan Aslan’a 60 Euro para ile bankaya gönderdiği, bankada parayı bozduramayan mağdur Sercan Aslan’da para olduğunu gören sanığın “babanı tanıyorum” diyerek inandırdıktan sonra, cebindeki yabancı paraları gösterip yardımcı olacağını söylemesi suretiyle ikna ettiği, sendeki paraları bu paralarla değiştireceğiz diye birlikte gittikleri evin önünde sen bekle ben ortağımdan para alıp getireyim diye ayrılıp bir daha geri dönmemesinin anlaşılmasına göre; başlangıçtan beri kastının dolandırıcılığa yönelik olup ……… hırsızlık suçunun gerçekleştiğinin kabulüyle suçun nitelendirilmesinde yanılgıya düşülmesi…”
Dolandırıcılık Suçunda Avukat Tutmak Zorunlu Mudur?
Dolandırıcılık suçuyla suçlanan bir kişi için avukat tutma zorunluluğu, Türk Ceza Kanunu’nda belirtilmemiştir. Ancak, suçlama ciddi bir suç olduğundan ve cezai yaptırımlarla sonuçlanabileceğinden dolayı avukat tutmanın önemli olduğu söylenebilir.
Yine de, dolandırıcılık suçlamasıyla karşı karşıya kalan bir kişi, hukuki sürecin karmaşıklığı ve cezai yaptırımların ciddiyeti göz önüne alındığında, bir avukattan hukuki yardım almayı düşünmesi genellikle tavsiye edilir. Avukat, ilgili yasaları, mahkeme sürecini ve müvekkilin haklarını en iyi şekilde anlayan bir uzmandır ve kişinin savunma stratejisini yönlendirebilir.
Dolandırıcılık , suç , TCK M157 , hile , yalan , sahtekarlık , dolandırma , mağdur , ceza , kanun" ,
